Tuyệt chiêu giã tay chả mực Hạ Long: Giữ trọn vị ngọt tự nhiên
Nếu có một hương vị mà tôi, một người con Hạ Long đã gắn bó 40 năm với mảnh đất này, gọi là 'hương vị quê nhà', thì đó chính là miếng chả mực vàng ruộm, thơm lừng, với cái giòn sần sật đặc trưng không lẫn vào đâu được. Với tư cách là người đồng sáng lập Phê Travel, tôi đã có cơ hội chia sẻ bao điều hay về du lịch Hạ Long, nhưng câu chuyện về món chả mực giã tay luôn chiếm một vị trí đặc biệt trong trái tim.
Chả mực thì nhiều nơi có, nhưng chả mực Hạ Long, đặc biệt là loại được làm bằng phương pháp giã tay thủ công, lại mang một đẳng cấp khác biệt, một huyền thoại trong danh sách đặc sản Hạ Long nổi tiếng. Bài viết này sẽ hé lộ 'tuyệt chiêu' đó - bí quyết gia truyền được gìn giữ qua bao thế hệ, giúp miếng chả mực giữ trọn vẹn tinh túy biển cả.
1. Chả mực Hạ Long - Biểu tượng ẩm thực vịnh biển
Với người Hạ Long chúng tôi, chả mực không đơn thuần chỉ là một món ăn ngon. Nó là một biểu tượng ẩm thực, một phần hồn cốt của văn hóa vùng biển Quảng Ninh. Khi có khách phương xa tới thăm, món đầu tiên chúng tôi tự hào giới thiệu thường là đĩa chả mực vàng ươm, nóng hổi.
Món ăn trứ danh này có lịch sử từ khoảng những năm 1940, khi một người đầu bếp tài hoa tên Tài Lễ tại thị xã Hòn Gai (nay là thành phố Hạ Long) tìm tòi sáng tạo ra món chả mực. Ban đầu có thể chỉ là cách để tận dụng nguồn mực tươi dồi dào của vùng vịnh, nhưng qua nhiều lần thử nghiệm, cải tiến công thức, món chả mực dần đạt đến độ hoàn hảo về hương vị và kết cấu.
Chả mực Hạ Long đã được vinh danh trong Top 50 món ăn đặc sản nổi tiếng Việt Nam và còn xác lập kỷ lục châu Á. Những giải thưởng này khẳng định vị thế của chả mực như một "đại sứ ẩm thực", mang hình ảnh và văn hóa Hạ Long đến với bạn bè gần xa.
2. Bí mật ẩn sâu trong nguyên liệu tươi ngon
Nói đến chả mực Hạ Long là phải nói đến nguyên liệu làm nên nó. "Ngôi sao" chính ở đây chính là mực mai (hay còn gọi là mực nang), và phải là mực mai được đánh bắt từ vùng biển Hạ Long hoặc các khu vực lân cận thuộc Quảng Ninh.
Vì sao lại nhất thiết phải là mực mai Hạ Long? Bởi lẽ, loại mực này có phần thân dày ("dày mình"), thịt chắc, trắng trong. Chính độ dày này tạo nên độ giòn sần sật đặc trưng và vị ngọt đậm đà mà các loại mực khác khó sánh bằng.
Yếu tố thứ hai, và cũng quan trọng không kém, chính là độ tươi của mực. Mực phải là loại "tươi rói", vừa được ngư dân đánh bắt về. Chỉ có mực tươi như vậy mới giữ được trọn vẹn vị ngọt thanh tự nhiên của biển cả, không hề có mùi tanh khó chịu.
3. Tuyệt chiêu giã tay - Linh hồn của chả mực Hạ Long
Đến Hạ Long, bạn sẽ nghe đi nghe lại cụm từ "chả mực giã tay". Đó không chỉ là một lời quảng cáo, mà là lời khẳng định về một phương pháp chế biến truyền thống, là linh hồn tạo nên sự khác biệt cho món đặc sản này.
Bí mật nằm ở kết cấu "dai giòn sần sật" huyền thoại. Khi giã mực bằng tay trong cối đá nặng, người thợ dùng lực đều đặn nhưng không làm nát hoàn toàn thớ thịt. Một phần thịt mực sẽ nhuyễn ra, tạo độ kết dính, nhưng phần lớn còn lại chỉ bị "giã rối" - nghĩa là các sợi cơ bị tách ra nhưng vẫn còn độ nguyên vẹn nhất định.
Chính những miếng mực "lợn cợn" này khi chiên lên sẽ tạo thành điểm nhấn về kết cấu: vừa có độ dai của thớ thịt, vừa có độ giòn khi cắn vào, lại vừa có cảm giác sần sật thú vị trong miệng. Đây là thứ mà máy xay công nghiệp không thể làm được.
Yếu tố thứ hai là việc bảo toàn trọn vẹn vị ngọt tự nhiên. Quá trình giã tay là một phương pháp "lạnh". Nó không tạo ra ma sát và nhiệt lượng đáng kể như khi xay bằng máy tốc độ cao. Nhiệt độ tăng cao trong quá trình xay có thể làm biến đổi nhẹ cấu trúc protein trong thịt mực, làm mất đi phần nào vị ngọt thanh tinh tế vốn có.
4. So sánh chả mực giã tay và chả mực xay máy
Khám phá sự khác biệt thú vị giữa chả mực giã tay và chả mực xay máy – hai phương pháp chế biến mang đến hương vị và trải nghiệm ẩm thực hoàn toàn riêng biệt. Từ độ dai, vị ngọt tự nhiên đến quy trình làm chả, mỗi loại đều có những ưu điểm riêng đáng để bạn cân nhắc.
5. Quy trình giã tay truyền thống: Nếm trọn di sản Hạ Long
Để tôi kể bạn nghe, quy trình làm chả mực giã tay 'chuẩn Hạ Long' mà tôi đã thấy từ thuở nhỏ trong căn bếp của bà, của mẹ, hay ở những hàng quán quen thuộc trong chợ Hạ Long I nhé:
- Sơ chế mực tỉ mỉ: Phải loại bỏ túi mực, bỏ mắt, miệng, rút mai nang cứng, lột sạch lớp da bên ngoài và làm sạch nội tạng. Mực sau đó được rửa nhiều lần với nước sạch và phải làm thật khô ráo.
- Nghệ thuật giã tay: Mực đã sơ chế được cho vào cối đá lớn, dùng chiếc chày gỗ nặng và bắt đầu giã. Người thợ giã đều tay, nhịp nhàng. Mục tiêu không phải là giã mực thành một hỗn hợp nhuyễn mịn hoàn toàn, mà là "giã rối".
- Nêm nếm gia vị: Quan trọng nhất là hạt tiêu vỡ, nước mắm ngon, một chút hành khô hoặc tỏi băm nhỏ. Một số nơi cho thêm chút thịt mỡ lợn hoặc bột nếp cái hoa vàng.
- Nặn chả khéo léo: Hỗn hợp mực được nặn thành những miếng chả tròn, hơi dẹt, kích thước vừa ăn. Miếng chả không nên quá dày cũng không nên quá mỏng.
- Chiên vàng hoàn hảo: Chả được chiên trong dầu nóng đủ để ngập miếng chả, lửa vừa phải cho đến khi chín vàng đều hai mặt, nở phồng nhẹ và tỏa mùi thơm nức đặc trưng.
6. Thưởng thức chả mực đúng điệu như người Hạ Long
Sau khi thưởng thức các món đặc sản tại Hạ Long, bạn có thể nghỉ ngơi tại một trong những khách sạn 5 sao Hạ Long để có trải nghiệm nghỉ dưỡng tuyệt vời. Nhưng trước đó, hãy tìm hiểu cách thưởng thức món chả mực đúng điệu nhất!
Cách kết hợp kinh điển nhất:
- Ăn cùng xôi trắng: Đây là "cặp đôi hoàn hảo" trong lòng người dân Hạ Long. Hạt xôi nếp dẻo thơm, nóng hổi làm nền tuyệt vời cho miếng chả mực giòn dai, đậm đà vị biển.
- Ăn cùng bánh cuốn: Bánh cuốn chả mực là một biến tấu độc đáo và rất được yêu thích tại Hạ Long. Những lớp bánh cuốn mỏng tang, mềm mướt được ăn kèm với những miếng chả mực nóng giòn vừa chiên tới.
Cách thưởng thức đơn giản:
Chỉ cần chiên lại miếng chả mực cho nóng giòn, vàng ruộm rồi thưởng thức ngay, chấm cùng chút nước mắm nguyên chất có rắc thêm ít hạt tiêu xay, hoặc chấm với tương ớt cay cay ngọt ngọt.
7. Bí kíp chọn mua chả mực giã tay chuẩn vị
Là người Hạ Long, tôi hiểu nỗi băn khoăn của du khách khi muốn tìm mua chả mực giã tay 'xịn' mang về làm quà. Dưới đây là một vài kinh nghiệm tôi muốn chia sẻ:
- Cảm quan bên ngoài: Chả mực giã tay ngon thường có bề mặt hơi gồ ghề, không láng mịn hoàn toàn.
- Cảm nhận trọng lượng: Miếng chả mực giã tay làm từ mực nguyên chất thường nhẹ và xốp hơn.
- Mùi hương: Chả mực giã tay chuẩn có mùi thơm đặc trưng của mực tươi ngay cả khi chưa chiên.
- Giá cả: Chả mực giã tay ngon đòi hỏi nguyên liệu tốt và công sức chế biến tỉ mỉ, nên giá thành chắc chắn cao hơn, thường dao động từ khoảng 380.000 VNĐ đến 500.000 VNĐ/kg.
Một số thương hiệu chả mực nổi tiếng bạn có thể tham khảo:
- Chả Mực Thoan: Thương hiệu nổi tiếng, đạt giải thưởng "Thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam".
- Chả Mực Hiền Nhung: Địa chỉ lâu đời và rất uy tín tại Chợ Hạ Long I, đạt chứng nhận OCOP 4 sao.
- Chả Mực Bá Kiến: Thương hiệu từng nhận nhiều giải thưởng, chỉ sử dụng phần thân của những con mực nang tươi ngon nhất.
8. Trải nghiệm Hạ Long trọn vẹn với người bản xứ
Khi thưởng thức chả mực Hạ Long, bạn không chỉ nếm một món ăn ngon, mà còn trải nghiệm cả câu chuyện về biển cả, về sự tỉ mỉ và tình yêu của người dân đất Mỏ dành cho ẩm thực truyền thống.
Để thưởng thức trọn vẹn hương vị này trong khung cảnh vịnh biển tuyệt đẹp, đừng quên trải nghiệm du thuyền 5 sao Hạ Long - nơi bạn vừa có thể ngắm nhìn phong cảnh kỳ vĩ, vừa thưởng thức những món ăn đặc sản địa phương.
Nếu có dịp ghé thăm Hạ Long, bạn đừng quên tìm và nếm thử món chả mực giã tay "chính hiệu". Hãy đặt tour trải nghiệm Hạ Long tại Phê Travel để tận hưởng trọn vị Hạ Long với người bản xứ, với chi phí rẻ hơn từ 5 đến 10% so với thị trường. Chúng tôi tự hào mang đến cho bạn không chỉ là một chuyến du lịch, mà còn là cơ hội khám phá những giá trị văn hóa ẩm thực đặc sắc của vùng đất này!
